Verhaal van een jonge coronapatiënt: “Ik voelde me een oude oma van 81 jaar”
09 juli 2020
Door Marcel Appelman, fysiotherapeut gespecialiseerd in corona
Een paar dagen geleden kreeg ik een berichtje van Chronisch Zorgnet met o.a. de vraag om een blog te schrijven voor jullie allen. Gelijk was ik enthousiast en vereerd, dus ik zei gelijk "ja, dat doe ik". Echter, toen het eerste stof gedaald was, kwam bij mij de grote vraag ‘wat heb ik eigenlijk te melden als fysiotherapeut omtrent post-corona revalidatie?’. Na wikken en wegen wat boeiend kan zijn, had ik voorgesteld om een casus uit mijn praktijk te beschrijven: het verhaal van een jongedame van 22 jaar, en hoe ik haar als fysiotherapeut begeleidde. Nadat ik toestemming gekregen had van mijn patiënte ben ik aan de slag gegaan.
Graag wil ik je dus meenemen in het verhaal van een jongedame van 22 jaar. Ze meldde zich via de directe toegankelijkheid fysiotherapie voor een telefonisch consult om te praten over post-corona revalidatie. In dit eerste telefonische contact eind mei vertelde ze me dat ze corona had doorgemaakt, al was het niet officieel gediagnosticeerd. Ze was 3 weken thuis ziek geweest. De coronaklachten waren inmiddels al twee weken weg, maar ze was nog wel heel erg moe. Tijdens activiteiten, maar ook tijdens het stilzitten, had ze het gevoel dat ze 2 “schotten” in haar longen had. Dit zorgde ervoor dat diep ademhalen erg moeizaam verliep, waardoor ze een benauwd gevoel kreeg. Ze had heel veel moeite om aan dat gevoel te wennen. In ons gesprek vertelde ze ook dat ze het heel frappant vond dat ze vooral ná een activiteit buiten adem is en tijdens het uitvoeren nagenoeg niet. Ook als ze "klaar" was met een activiteit en dan gelijk ging praten/kletsen leverde dat veel benauwdheid op. De afgelopen 2 weken had ze geprobeerd haar leven weer op te pakken. Ze merkte dat dit wel ging, maar dat de rekening achteraf heel heftig was. Ze wist hierdoor niet meer waar ze goed aan deed.
Ze liep rond met een gevoel van onzekerheid en onduidelijkheid. Naast de fysieke klachten, riep de situatie ook veel vragen bij haar op: "hoe kan het dat ik dit gekregen heb?", "Ik zit toch niet in de groep die corona zou krijgen volgens de berichtgeving?". We hadden toen afgesproken om met deze vragen aan de gang te gaan in een tweede consult.
We hebben in ons telefonisch gesprek afgesproken om eerst een week thuis te gaan oefenen/trainen waarbij we 4 activiteiten gekozen waar we beide achter stonden:
1. Zingen 10 minuten 3x per dag;
2. Trap op- en aflopen 3x per dag;
3. 12 minuten wandelen 3x per dag;
4. 12 minuten fietsen 3x per dag.
Ik heb haar gevraagd om telkens de benauwdheidsschaal 0-10 (dyspneu-schaal) in te vullen. Bewust heb ik haar verteld dat het belangrijk is dat deze tussen de 0-3 dient te zijn. Maar ook dat ze eerlijk voor zichzelf moet zijn. Ze gaf aan het prettig te vinden om te weten wat de waarden dienen te zijn en ook dat ze eerlijk zal zijn, want zoals ze zei: "ik heb mezelf er anders mee".
In ons tweede telefonisch gesprek 5 dagen later kwam een hele positieve jongedame aan de telefoon. Ze meldde me dat ze nog steeds benauwdheid ervoer zoals hierboven beschreven, maar ze merkte progressie, terwijl dit eerst totaal niet was. De benauwdheidschaal was 4 dagen geleden bij aanvang op de activiteiten 5-7 gescoord. Ze vertelde dat ze toen alles rustiger aan is gaan doen. Ze beschreef het als "ik ging leven als een oma van 81". Hierdoor ging haar score naar 1-2 en zat ze veel beter in haar vel. Ze kon meer genieten van haar bezigheden. Daarnaast vertelde ze dat ze de benauwdheidsschaal als erg prettig ervoer en deze ook bij andere activiteiten inzette en daardoor haar benauwdheid onder controle kreeg. We spraken toen af om zo door te gaan in de dagelijkse bezigheden en elkaar te treffen in de oefenzaal van de praktijk 2 dagen later.
We zijn toen een trainingsprogramma gestart gericht op kracht en uithoudingsvermogen. Maar waar we ook heel veel tijd aan besteed hebben is uitleg en informatie-uitwisseling om haar vragen te beantwoorden. Dit samen met het gebruik van de benauwdheidschaal zorgde ervoor dat ze heel veel progressie merkte in haar kwaliteit van leven, maar ook in haar "tempo van leven". Als ze een "terugval" had in benauwdheid dan kon ze dit voor haarzelf verklaren. Dit zelfmanagement vond ze heel waardevol, ze had weer het gevoel dat ze controle had over haar lichaam en leven.
Na een vijftal consulten kwamen we tot de conclusie dat we de hulpvraag als ook de behandeldoelstellingen behaald hadden. De jongedame kon weer zingen zoals ze altijd deed. Daarnaast was ze er klaar voor om, onder begeleiding van de benauwdheidschaal, weer met haar sport cross-fit te starten. Over 4 weken bellen we weer om te evalueren hoe het gaat, en indien alles naar wens gaat het traject af te sluiten. Tevens hebben we afgesproken dat ze me altijd mag contacten als ze vragen heeft of ergens tegen aanloopt.
Zoals je leest in het verhaal van deze jongedame is niet alleen het fysieke herstel belangrijk, maar ook het verstrekken van informatie en zorgen voor zelfmanagement. Aan dit laatste hebben we veel tijd en energie besteed. Het gaf haar het vertrouwen dat ze onder duidelijke voorwaarden aan haar fysieke herstel kon werken. Het gaf haar weer grip op haar leven.