Het schrijven van KNGF-standpunt Fysiotherapie bij patiënten met COVID-19; hoe pak je dat aan?
10 juni 2020
Door: Prof. dr. Philip van der Wees
Op 3 juni is versie 2.0 verschenen van het KNGF-standpunt Fysiotherapie bij patiënten met COVID-19, met aanbevelingen voor fysiotherapie bij patiënten na ontslag uit het ziekenhuis of patiënten die COVID-19 hebben doorgemaakt in de thuissituatie. Het maken van zo’n standpunt over patiënten waarover nog nauwelijks literatuur beschikbaar is en praktijkervaring nog moet worden opgebouwd, vraagt om een andere aanpak dan bij een normale richtlijn het geval is.
Ten eerste hebben we vooral gebruik gemaakt van kennis over de behandeling van patiënten met longaandoeningen (COPD) en het post intensive care syndroom (PICS), omdat luchtweginfectie en ernstige zwakte na intensive care opname op de voorgrond staan bij patiënten met COVID-19. Gelukkig konden we daarbij gebruik maken van bestaande kennis en expertise vanuit onder andere de KNGF-richtlijn COPD, de European Respiratory Society, en het REACH (REhabilitation After Critical illness and Hospital discharge) programma. We hebben de kennis op deze terreinen vertaald naar toepassing bij patiënten met COVID-19.
Ten tweede was samenwerking heel belangrijk bij de totstandkoming van de aanbevelingen, juist ook vanwege het ontbreken van literatuur. Het gezamenlijk en vanuit verschillende invalshoeken nadenken over de beste aanpak was daarbij essentieel. We hebben dat gedaan door met een kerngroep van hoogleraren en lectoren de voorbereidingen te doen en een eerste uitwerking te maken. Vervolgens hebben we met een grote werkgroep van experts uit het werkveld de aanbevelingen concreet gemaakt en verder uitgewerkt. En vervolgens hebben we de concept aanbevelingen voorgelegd aan een externe klankbordgroep met stakeholders uit andere disciplines. Spin in het web van dit hele proces was Femke Driehuis van het KNGF die de ontwikkeling van de aanbevelingen heeft gecoördineerd.
Ten derde was snelheid heel belangrijk. Er was grote behoefte van fysiotherapeuten aan handvatten voor de behandeling van patiënten met COVID-19. Daarom hebben we er een ‘levend’ document van gemaakt dat continu wordt aangescherpt en bijgesteld op basis van de meest recente wetenschappelijke inzichten en klinische ervaringen. De eerste versie verscheen op 11 april en na twee updates op 17 april en 1 mei, hebben we op 3 juni 2020 versie 2.0 gepubliceerd. We verwachten dat deze versie wel een paar maanden stand houdt. Het is nu vooral van belang om praktijkervaring op te doen en die te bundelen voor de volgende versie.
Ik hoop dat de aanbevelingen uit het KNGF-standpunt u voldoende handvatten bieden om in de praktijk aan de slag te kunnen. Uw ervaringen zijn daarbij heel belangrijk om de volgende versie op te kunnen leveren. We komen dus nog bij u terug!
Prof. dr. Philip van der Wees
Hoogleraar Paramedische Wetenschappen
Voorzitter werkgroep Fysiotherapie bij patiënten met COVID-19